Kontrola gate'ów odgrywa istotną rolę na każdym lotnisku. Dotychczas zarządzanie kontrolą gate'ów było zazwyczaj realizowane lokalnie, przy gate'cie. Nowy system pozwala zrobić to prościej i skuteczniej. Aplikacja kontroli gate'ów działa dzięki kontrolerowi bezpieczeństwa Nedap, który łączy wszystkie funkcje bezpieczeństwa, poprzednio wykonywane przez oddzielne systemy dedykowane. Tak zwany kontroler gate'ów łączy gate'y w sieć, która centralnie nadzoruje nastawy drzwi, z jednostką centralną, gdzie zainstalowano bazę danych, zawierającą dane osobowe i charakterystyki biometryczne personelu lotniska. Równocześnie kontroler realizuje zadanie lokalnego sterowania gate'em. Jest to rozwiązanie, które znakomicie usprawnia zarówno wydajność (przepustowość) gate'u, jak i bezpieczeństwo w jego obrębie
Na lotniskach europejskich kontrola gate'ów ma istotne znaczenie dla nadzorowania różnych uprawnień pasażerów pochodzących z krajów należących do układu Schengen oraz pozostałych pasażerów. Na większości lotnisk osoba odpowiedzialna za gate musi osobiście sprawdzić wszystkie wejścia za każdym razem, gdy samolot przybywa lub odlatuje. Ta osoba musi ręcznie skontrolować drzwi do każdego dokującego samolotu. Gate'y spełniają wiele funkcji i są używane do lotów zarówno do krajów układu Schengen, jak i do pozostałych. Z tego powodu dostęp przez gate musi być skonfigurowany tak, aby podróżni przylatujący byli odpowiednio oddzieleni od odlatujących. Najważniejszą kwestią jest absolutne zapewnienie, aby różne strumienie pasażerów przebiegały innymi trasami. Drzwi gate'ów są zwykle kontrolowane przy użyciu przepustek lub systemów klucza, niekiedy łącznie z urządzeniem technicznym, które zamyka lub otwiera drzwi. Wymaga to ręcznej interwencji wykonywanej pod nadzorem obecnego przy tym upoważnionego pracownika.
Kontroler gate'u
Wiele portów lotniczych przy współpracy z NEDAP sporządziło wykaz wymagań, mających na celu ułatwienie sprawdzania i jednoczesne zwiększenie bezpieczeństwa kontroli gate'ów. Z uwagi na zainwestowane już środki głównym celem było ponowne (w miarę możliwości) wykorzystanie istniejącego na lotnisku sprzętu. Zasadniczą zmianą wprowadzoną przez NEDAP było połączenie systemu sterującego z infrastrukturą sieciową. Wszystkie drzwi gate'ów można teraz monitorować online przez sieć. W tym rozwiązaniu podstawową rolę odgrywa kontroler gate'u, sprzęt obsługujący gate oraz drzwi podłączone do kontrolera. Programy sterujące drzwiami są zainstalowane w kontrolerach, jednak są też widoczne online na centralnym monitorze. Co więcej, system może odwoływać się do danych personalnych dotyczących podwykonawców, którzy mogą działać w porcie lotniczym zarówno lokalnie, jak i centralnie. Dane te obejmują przepustki wydane wymienionym wyżej osobom oraz ich parametry biometryczne. Kontroler gate'u łączy dane osobowe z przepustki, dane biometryczne osoby oraz kod (numer lotu) ze zdefiniowaną konfiguracją drzwi. Po wprowadzeniu prawidłowych danych ustawiana jest ustalona procedura dla gate'u.
Rys. 1. Oddzielenie strumienia pasażerów z krajów układu Schengen od strumienia pozostałych pasażerów przy wykorzystaniu kontrolera gate'ów NEDAP
Większe bezpieczeństwo
Weryfikacja tożsamości pracownika z wykorzystaniem danych biometrycznych minimalizuje ryzyko obsługi gate'u przez osoby nieuprawnione. Użycie kodów lub numerów lotów do automatycznego nastawiania prawidłowej konfiguracji drzwi zwiększa bezpieczeństwo oraz efektywność obsługi. Wprowadzenie kodu lub numerów lotu przez pracownika odbywa się lokalnie, ponieważ regularnie się zdarza, że samoloty muszą dokować przy innym gate'cie, co powoduje konieczność zmiany parametrów nastawy drzwi. Przekonfigurowane drzwi wysyłają sygnał zwrotny dla potwierdzenia przyjęcia nastawionej konfiguracji. Tylko wtedy może się rozpocząć ostatni etap boardingu pasażerów samolotu. Drzwi przy gate'cie są otwierane na zaprogramowany czas, a detektory ruchu sygnalizują ruch osób w gate'cie. Jeśli przez ustalony czas w gate'cie nie jest wykrywany ruch, drzwi gate'u automatycznie się zamykają. Oczywiście drzwi można zamknąć wcześniej (centralnie lub lokalnie).
Większa skuteczność
Wykorzystanie infrastruktury sieciowej oszczędza czas i umożliwia obsługę gate'ów przez mniejszą liczbę osób. Zmniejsza się także ryzyko popełnienia błędów, a możliwe błędy lub naruszenia są natychmiast sygnalizowane. Sieć pozwala na przejrzenie programów sterowania na każdym gate'cie i zapewnia zwartą kontrolę. Awaria sieci nie uniemożliwia wykonania programów, ponieważ działają one lokalnie. Jednak wprowadzenie zmian do programów sterujących odbywa się centralnie, jest ono bowiem szybsze i mniej skomplikowane niż zmiana wszystkich gate'ów na poziomie lokalnym. Łącze do systemu zarządzania personelem pozwala na bezpośredni dostęp kontrolera gate'u do danych osobowych personelu. Informacja przy gate'cie jest zawsze aktualna, ponieważ gdy personel odchodzi z firmy lub gdy upoważnienie danej osoby zostanie zawieszone, system jest natychmiast aktualizowany. Wszystkie zdarzenia odnoszące się do osób, obsługi gate'u i pozycji drzwi są zbierane i otrzymują wyraźne oznaczenie daty i czasu. System też może być tak ustawiony, że kombinacje zdarzeń powodują automatycznie podwyższenie stanu ostrzegania lub wygenerowanie alarmu. Dane zapisane w bazie danych mogą być łatwo przywołane dzięki funkcji wyszukiwania.
Identyfikacja wizualna
Niektóre porty lotnicze zwróciły uwagę na konieczność identyfikacji wizualnej podczas konfigurowania i obsługi gate'ów. Obrazy można skojarzyć z istniejącymi upoważnieniami poprzez przyłączenie kamery IP do kontrolera gate'u. Oznacza to na przykład, że gate może zostać dopuszczony do obsługi po zweryfikowaniu zdjęcia osoby z informacją zawartą w bazie danych. Dodatkową funkcją jest zapamiętanie zapisu wizyjnego razem z zarejestrowanymi zdarzeniami. Może być to szczególnie przydatne, gdy zdarzenia zostaną poddane późniejszej analizie. Wówczas zamiast szukać numerów identyfikatorów, można na odpowiednim zapisie wizyjnym natychmiast zobaczyć twarze osób biorących udział w zdarzeniu.
Zarządzanie Bezpieczeństwem w Porcie Lotniczym w Genewie, Szwajcaria (port lotniczy zabezpieczony systemami AEOS firmy Nedap)
Aéroport International de Genéve (w skrócie AIG) jest jednym z najdynamiczniejszych lotnisk w Europie.
Tylko w 2006 roku AIG obsłużył prawie 10 milionów pasażerów i 170 000 lotów – organizowanych przez 150 różnych linii lotniczych – do 100 portów. Oczywiście przy takich liczbach zapewnienie bezpieczeństwa jest nie lada wyzwaniem.
Zaimplementowany na terenie AIG system AEOS kontroluje dostęp dla 13 500 pracowników, zarządza 37 500 identyfikatorami, 60 sklepami i 150 organizacjami operującymi w obiektach lotniskowych. Zabezpieczenie i kontrolowanie takiego dynamicznego otoczenia wymaga elastycznego systemu kontroli dostępu, opartego na najnowszej technologii, która może spełnić współczesne oraz przyszłe wymagania polityki bezpieczeństwa.
AEOS
Dla AIG jedną z głównych przyczyn wyboru systemu AEOS firmy Nedap jako systemu zarządzania bezpieczeństwem była jego odmienna strukturalnie architektura oparta na modułach funkcjonalnych. Moduły funkcjonalne AEOS pozwalają systemowi wzmocnić politykę i procedury bezpieczeństwa lotniska, a dodatkowo zmiana wymagań lub procedur może być wdrożona znacznie łatwiej niż w systemach tradycyjnych
Rozmaite techniki kart i czytników w jednym systemie
W systemie kontroli dostępu AEOS w porcie lotniczym w Genewie stosowane są jednocześnie cztery różne techniki identyfikacji: Nedap, Mifare, Legic oraz karty magnetyczne, przy czym każda z technik służy innemu celowi. Na terenie portu wykorzystywana jest karta Nedap Combi, łącząca wszystkie stosowane rodzaje identyfikacji. Dzięki temu użytkownik nie musi nosić czterech różnych rodzajów kart.
Technologia Nedap jest stosowana do wygodnego dostępu typu hands-free – oferuje zasięg jednego metra w przypadku kontroli dostępu osób, a także kontroli wjazdu pojazdów przy użyciu czytnika Nedap TRANSIT identyfikującego pojazdy z odległości do dziesięciu metrów. W celu przesyłania danych stosuje się m.in. technikę Mifare, która pozwala na przykład na bezpieczne zapamiętywanie wzorców biometrycznych. Aby wykorzystać dotychczasowe inwestycje w obszarze kontroli dostępu, pozostawiono technologię Legic. Z kolei dla celów handlowych do karty Combi dodano pasek magnetyczny.
Zarządzanie wykonawcami, dostawcami i zezwoleniami
Większość pracowników AIG jest zatrudniona przez 150 przedsiębiorstw działających na terenie lotniska. Zarządzanie przepływem i prawami dostępu osób (wykonawców) pracujących dla tak dużej liczby firm zajmuje wiele czasu. Istotne jest również, aby przepływ wykonawców był oddzielony od przepływu pracowników AIG. Dla bezpieczeństwa lotniska ważne jest rozróżnienie praw dostępu oraz zdarzeń i alarmów generowanych w systemie kontroli dostępu dla każdej kategorii osób. Ponadto prawa dostępu dla wykonawców powinny być automatycznie blokowane po zakończeniu robót albo po wygaśnięciu zezwolenia na działalność.
Problem ten rozwiązują właściwości oprogramowania AEOS dotyczące zarządzania wykonawcami, dostawcami i zezwoleniami. Zarządzanie wykonawcami odróżnia wykonawców od pracowników oraz od gości. Dane personalne podwykonawców są łączone z odpowiednimi informacjami o dostawcy i osobie kontaktowej, zazwyczaj pracowniku dostawcy. Zarządzanie dostawcami rejestruje stosowne dane dostawcy i łączy dostawcę z zezwoleniem. Zezwolenie określa, którzy dostawcy (i ilu) mogą pracować na jego podstawie, dla jakiego typu prac zostało wydane oraz jaki jest jego okres ważności. Po wygaśnięciu ważności zezwolenia wszystkie prawa dostępu podwykonawców są automatycznie blokowane.
Goście w Porcie Lotniczym w Genewie
W odniesieniu do gości prowadzona jest surowa polityka bezpieczeństwa. Nie mogą oni poruszać się swobodnie po całym obiekcie. Przez cały czas musi im towarzyszyć upoważniony pracownik, a dostęp przyznaje im się tylko do określonych obszarów, i to jedynie w obecności pracownika. Gościom towarzyszyć może tylko wybrana grupa pracowników. Ta polityka bezpieczeństwa jest wymuszana przez zasadę czworga oczu, która oznacza, że identyfikator gościa zostanie zaakceptowany tylko wtedy, gdy na tym samym czytniku w zadanym przedziale czasowym zostanie odczytany identyfikator pracownika. Dzięki modułom funkcjonalnym AEOS ta polityka bezpieczeństwa mogła zostać łatwo wdrożona. AEOS weryfikuje upoważnienie udzielone gościowi i sprawdza, czy pracownik jest upoważniony do prowadzenia gościa. Po spełnieniu obu tych warunków pracownik i gość uzyskują dostęp.
Rozległy monitoring
W zależności od rodzaju obszaru lub strefy zaplecza na AIG stosuje się różne poziomy zabezpieczeń. Niektóre ze stref mają wysoki poziom zabezpieczeń i służbę operującą w trybie 24/7. Jeśli ktokolwiek życzy sobie wstępu do takiej strefy, musi przedstawić swój identyfikator w odpowiednim czytniku na stanowisku ochrony. Gdy AEOS zweryfikuje ważność upoważnienia, wyświetlacz nad stanowiskiem wskazuje, czy danej osobie udzielono czy też odmówiono wstępu. Równocześnie pracownik ochrony monitoruje przez AEOS dane tej osoby, jej zdjęcie i ważność upoważnienia, sprawdzając, czy dana osoba jest rzeczywiście prawnym posiadaczem tego identyfikatora. Funkcja oceny zdarzeń fotograficznych AEOS natychmiast dostarcza pracownikowi ochrony pozostałych informacji związanych z daną osobą, takich jak nazwisko, wydział, numer identyfikacyjny, przyczyny nieupoważnienia itp.
Jako element polityki bezpieczeństwa pracownicy, podwykonawcy i goście muszą przez cały czas nosić swoje identyfikatory w widocznym miejscu. Dla celów identyfikacji wzrokowej i określenia uprawnień identyfikatory są w różnych kolorach – w ten sposób informują pracowników ochrony o obszarach, do których te osoby mają dostęp. Za pomocą ręcznych skanerów Nedap GPRS patrolujący pracownicy ochrony mogą odczytać identyfikator danej osoby, zweryfikować jego ważność i odczytać ostatnie ruchy tej osoby.
Międzynarodowe Lotnisko Weeze w Niemczech
W ramach systemu AEOS międzynarodowe lotnisko Weeze zainstalowało specjalny mechanizm monitorowania wyjść oraz wdrożyło nową funkcję systemu kontroli dostępu AEOS, która osobom nieupoważnionym uniemożliwia wejście do chronionej części lotniska.
Zarząd lotniska Weeze wspólnie z Nedap znalazł również rozwiązanie problemu, z którym muszą sobie radzić niemal wszystkie lotniska, a mianowicie: w jaki sposób osobom nieupoważnionym uniemożliwić dostęp do chronionej części lotniska. Tak samo jak na każdym innym lotnisku, pasażerowie na lotnisku Weeze opuszczają tę część przez ruchome drzwi, umieszczone za salą, w której zgłaszają przewożone towary do oclenia. Takie przesuwne drzwi bez przerwy się otwierają i zamykają, co osobom znajdującym się w niechronionej części lotniska umożliwia swobodne wejście do jego chronionej części. Stwarza to potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa obiektu.
Problem ten został rozwiązany przez niemieckiego partnera spółki Nedap – GST, która nad drzwiami przesuwnymi zamontowała czujkę radarową kontrolującą kierunek ruchu w tym obszarze. Ta czujka wykrywa, gdy ktoś wchodzi do nadzorowanego obszaru z przeciwnego kierunku. Wtedy w sterowni automatycznie uruchamia się interfejs AEOS, przekazujący nagrania wizyjne na żywo za pośrednictwem serwera FTP. Czujka ruchu działa także w sytuacji, kiedy kilka osób jednocześnie przechodzi we właściwym kierunku, a jedna osoba próbuje w tym samym czasie przejść z niechronionej do chronionej części lotniska.
Jakub Kozak
Country Manager Poland
Nedap Security Management, biuro w Polsce
Zabezpieczenia 4/2011