Rozmowa z prof. dr hab. inż. Andrzejem Pacutem, kierownikiem Zespołu Biometrii i Uczenia Maszynowego w Instytucie Automatyki i Informatyki Stosowanej Politechniki Warszawskie.
Banki coraz częściej wprowadzają techniki biometryczne, aby lepiej chronić dane oraz pieniądze swoich klientów. Na czym polega skuteczność biometrii w tego typu zastosowaniach?
A. P.: Zauważmy, że wszelkiego rodzaju klucze, karty czy kody mogą zostać wykorzystane przez osoby nieuprawnione. Dzięki zabezpieczeniom biometrycznym można zweryfikować tożsamość osoby próbującej uzyskać dostęp.
Politechnika Warszawska uruchomiła w zeszłym roku studia podyplomowe1 dotyczące bezpieczeństwa informacyjnego i technik biometrycznych. Jak duża jest potrzeba wprowadzania takich kierunków i czego mogą nauczyć się słuchacze?
A. P.: Techniki biometryczne są już obecne w polskiej rzeczywistości. Oczywiście od dawna są stosowane w ekspertyzach sądowych. Zabezpieczeniem biometrycznym mogą być podpisy składane na specjalnych tabletach, umożliwiające automatyczną weryfikację. Biometrycznie zabezpieczane są paszporty. W kolejce czekają systemy identyfikacji telefonującego na podstawie głosu w działach obsługi klienta. Zabezpieczenia biometryczne stosowane są również w komputerach, pamięciach przenośnych, a także do ochrony pomieszczeń. Można podać szereg innych przykładów z różnych odległych dziedzin. Wszystko wskazuje na to, że urządzenia biometryczne będą wykorzystywane na coraz szerszą skalę. Studia dotyczące bezpieczeństwa i technik biometrycznych, proponowane przez Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych PW, włączają zagadnienia związane z biometrią do całokształtu zagadnień związanych z bezpieczeństwem. Znajomość podstaw biometrii umożliwi właściwe jej wykorzystanie, zrozumienie możliwych błędów i pułapek.
Biometria przynosi wiele korzyści, ale budzi jeszcze wiele emocji i kontrowersji...
A. P.: Biometria rzeczywiście budzi wiele emocji. Niektórzy obawiają się przejęcia danych biometrycznych. Do metod biometrycznych należy między innymi rozpoznawanie tożsamości na podstawie obrazu twarzy, głosu czy podpisu odręcznego. Podpis odręczny pozostawiamy na ważnych dokumentach, jednak warto zauważyć, że nie obawiamy się zbytnio, że zostanie on skopiowany czy sfałszowany – liczymy na inne, współwystępujące zabezpieczenia. Twarz wystawiamy ciągle na widok publiczny. Obecnie stosowane są bardzo zaawansowane zabezpieczenia biometryczne, np. bazujące na obrazie tęczówki czy też obrazie naczyń krwionośnych. Wzorce biometryczne są w specjalny sposób zabezpieczane przed ponownym użyciem w przypadku wykradzenia ich z bazy danych. Sporo obaw budzi rozszerzenie możliwości pomiarowych, rozwijanie technik rozpoznawania bez zgody i wiedzy osoby obserwowanej i związana z tym możliwość inwigilacji, która jest ułatwiona dzięki szybkiemu i automatycznemu przetwarzaniu danych. Związane z tym zagadnienia prawne, problemy społeczne, obyczajowe i religijne, a także związane z nimi ograniczenia stosowania technik biometrycznych są również omawiane na naszych wykładach.
Jaka jest Pana zdaniem przyszłość biometrii?
A. P.: Biometria ma zastosowanie wszędzie tam, gdzie istotne jest potwierdzenie lub rozpoznanie tożsamości. Obszar jej możliwych zastosowań jest ogromny. W 2009 roku całkowite dochody ze sprzedaży i licencjonowania produktów i usług biometrycznych wyniosły 3,5 miliarda USD. Według Biometrics Market and Industry Report 2009–2014 w 2014 roku, mimo kryzysu, znacznie przekroczą 9 miliardów USD. Na rynek biometryczny wchodzą nowe technologie. Gwałtownie rozwinęły się i są stosowane techniki oparte na wzorze naczyń krwionośnych. Rozwój technik wizyjnych i metod analizy obrazu pozwala na rozpoznawanie twarzy ze znacznej odległości. Rozwijają się także techniki rozpoznawania na podstawie trójwymiarowego obrazu twarzy. Szybko wchodzą na rynek techniki wykorzystujące badania DNA – chodzi o szybkość, dostępność i koszt pomiarów. Równocześnie dane są coraz lepiej zabezpieczane, a dane biometryczne są coraz trudniejsze do sfałszowania. Bezpieczeństwo w wielu dziedzinach będzie zależeć od biometrii. Od tego już nie uciekniemy.
Przypis
- Studia są organizowane przez Politechnikę Warszawską i przeznaczone dla specjalistów w dziedzinie bezpieczeństwa oraz osób, które chcą zawodowo zajmować się bezpieczeństwem informacyjnym. Więcej informacji o studiach można znaleźć na stronie www.BezpieczenstwoBiometria.org.pl.
Zabezpieczenia 6/2012