2 października 2008 roku, podczas
konferencji prasowej zorganizowanej przez Przemysłowy Instytut
Automatyki i Pomiarów (PIAP) przy okazji wystawy „Cło i
Granica 2008”, nastąpiła oficjalna premiera projektu TALOS
(ang. Transportable, Adaptable Patrol for Land Border Surveillance
System – Transportowalny, Adaptowalny System Patrolowania i
Nadzoru Granicy Lądowej), którego celem jest wzmocnienie
bezpieczeństwa lądowej granicy zewnętrznej Unii Europejskiej, w
tym jednego z najdłuższych jej odcinków, czyli wschodniej
granicy Polski. Narzędziem służącym do osiągnięcia tego celu
będzie szczegółowe opracowanie i wdrożenie mobilnego,
autonomicznego systemu opartego o bezzałogowe platformy działające
zarówno na lądzie, jak i w powietrzu, wyposażone w roboty
opracowane przez PIAP.
Wprowadzenie systemu TALOS ma na celu wsparcie służb ochrony granic w wykrywaniu, śledzeniu i przechwytywaniu osób usiłujących bezprawnie przekroczyć granicę. Te założenia są zgodne z koncepcją Europejskiego Systemu Nadzoru Granic (ang. European Surveillance System for Borders – EUROSUR) i postanowieniami Europejskiego Zespołu Doradczego do spraw Badań nad Bezpieczeństwem (ang. European Security Research Advisory Board – ESRAB). Prototyp systemu TALOS zostanie zaprojektowany, zrealizowany i przetestowany w projekcie badawczym, dofinansowanym w ramach Siódmego Programu Ramowego Unii Europejskiej. Koncepcja systemu powstała w roku 2007, a projekt rozpoczął się w czerwcu br. i ma się zakończyć w roku 2012. W projekcie uczestniczy łącznie 14 partnerów – prywatnych i publicznych organizacji z obszaru przemysłu, sfery badawczo-rozwojowej oraz szkolnictwa wyższego z Belgii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Izraela, Rumunii, Turcji, a także z Polski. Zaszczytna rola koordynatora projektu przypadła PIAP dzięki dorobkowi tego instytutu w dziedzinie robotów antyterrorystycznych. Dwa kraje spoza Unii Europejskiej – Izrael i Turcja – uczestniczą w projekcie UE ze względu na posiadane duże doświadczenie w zakresie ochrony granic.
System opracowany w ramach przedsięwzięcia ma obejmować trzy podstawowe elementy. Należą do nich: bezzałogowe pojazdy naziemne i powietrzne, których zadaniem będzie patrolowanie granicy, naziemne wieże obserwacyjne umieszczone na platformach mobilnych oraz centrum dowodzenia zapewniające łączność pomiędzy elementami znajdującymi się w terenie a właściwą jednostką Straży Granicznej.
– TALOS jest programem pionierskim w skali światowej, bowiem nikt jeszcze nie wykorzystywał robotów w tak szerokim zakresie w równie zróżnicowanym terenie. Ze względu na liczbę uczestników jest to również znaczące wyzwanie organizacyjne – powiedział dr Jan Jabłkowski, dyrektor PIAP.
Wszystkie elementy wchodzące w skład nowego systemu są w założeniu mobilne, co umożliwi ich transportowanie i instalację w dowolnym miejscu w ciągu kilku godzin. Modularność i elastyczność systemu umożliwią szybkie dostosowanie jego parametrów do specyfiki konkretnego zadania oraz lokalnych warunków terenowych, takich jak długość odcinka granicy, ukształtowanie powierzchni czy zalesienie.
– Konwencjonalne systemy ochrony granic lądowych zbudowane są głównie z kosztownych obiektów naziemnych, rozmieszczonych wzdłuż całej granicy, które są używane do obserwacji, wykrywania i ostrzegania. Ta infrastruktura jest uzupełniana przez patrole piesze i zmotoryzowane. Dzięki nowemu, mobilnemu systemowi, usprawniającemu zarówno obserwację granicy, jak i komunikację, Straż Graniczna będzie mogła dużo szybciej reagować na zagrożenia – powiedział dr Mariusz Andrzejczak, koordynator projektu TALOS.
Zgodnie z zapowiedzią koordynatora projektu za dwa i pół roku zostanie zaprezentowana polskiej Straży Granicznej demonstracyjna wersja systemu i zostaną przeprowadzone testy w rzeczywistych warunkach w celu udowodnienia słuszności koncepcji systemu. Konsorcjum, które tworzą uczestnicy projektu, będzie prowadzić dalsze prace nad pełnym wdrożeniem systemu na europejskich granicach zewnętrznych. Będą także prowadzone prace nad integracją robotów w celu zwiększenia ich funkcjonalności.
– Chcemy
rozwijać autonomiczne systemy robotyczne, ponieważ wierzymy, że
staną się one
w niedalekiej przyszłości ważnym elementem
europejskiego systemu ochrony granic. Jesteśmy przekonani, że
przyszłość konfrontacji z niebezpieczeństwem to roboty –
podsumował dr Jabłkowski.
Źródło: prezentacje PIAP oraz materiały prasowe agencji Solski Burson-Marsteller