Monitoring wizyjny online zdefiniowany jako VSaaS (Video Surveillance as a Service) był według ISM Research najszybciej rozwijającą się usługą w 2010 roku. Prawdopodobnie tak samo będzie w kolejnych latach. Głównym argumentem przemawiającym za tym stwierdzeniem jest to, że usługa narodziła się jako wynik trzech głównych trendów rozwojowych, wcześniej przewidzianych przez ISM Research, czyli: szybkiego rozwoju kamer IP, szybkiego rozwoju programów zajmujących się zarządzaniem strumieniami wizyjnymi VMS (Video Management Software) oraz uruchomienia usług umożliwiających pracę w tzw. „Chmurze” (Cloud Computing).
Inny model biznesowy – monitoruj się sam
![fot 1](/sites/default/files/images/stories/artykuly/2012/2012_01/juwentus/fot_1.jpg)
Fot. 1. Zdjęcie przykładowej kamery IP firmy Axis serii M10 (fot. Axis)
Główną ideą VSaaS jest udostępnienie klientowi końcowemu usług monitoringu wizyjnego, do tej pory zarezerwowanych dla wyspecjalizowanych firm. W przypadku VSaaS klient, który chciałby mieć możliwość obserwacji zdarzeń w obiekcie, nie musi już inwestować w specjalistyczne rejestratory, macierze dysków czy kamery przemysłowe. Może kupić kamerę IP wraz z dostępem do aplikacji sieciowej pozwalającej na podgląd i rejestrację zdarzeń, podłączyć tę kamerę samodzielnie do zasilania oraz do sieci Internet, zalogować się na stronę dostawcy usług i rozpocząć przeglądanie obrazów z zamontowanych kamer.
Idea VSaaS spodoba się zarówno obecnym użytkownikom systemów CCTV, jak i klientom, którzy dopiero rozważają skorzystanie z nich. Oprócz bowiem małych punktów handlowych i gastronomicznych, w których do tej pory najczęściej były stosowane te systemy, można będzie z powodzeniem instalować je w mieszkaniach i domach jednorodzinnych. Stanie się to możliwe ze względu na niższy koszt systemu (klient inwestuje tylko w kamery), dużą elastyczność montażu (wykorzystanie istniejącej sieci komputerowej lub sieci WiFi) oraz możliwość korzystania z wielu wbudowanych funkcji (czujek ruchu, toru dźwiękowego, lokalnej pamięci flash).
Należy się spodziewać, że w Polsce rozwiązanie VSaaS będą promować głównie firmy zajmujące się monitorowaniem alarmów, operatorzy telekomunikacyjni oraz instalatorzy i integratorzy. Obecnie możemy brać przykład z innych krajów UE (takich jak Wielka Brytania, Holandia, Hiszpania, Niemcy), w których dostawcy usług obsługują już nawet po 30 tysięcy kamer. Podobnie jak w Wielkiej Brytanii mogą również powstać dedykowane centra monitoringu wizyjnego RVRC (Remote Video Response Centre). W części krajów UE (Wielkiej Brytanii, Holandii i Hiszpanii) rozwój monitoringu wizyjnego jest dodatkowo promowany przez ustawodawców, którzy w tych krajach w ramach walki z fałszywymi alarmami podjęli decyzję o stosowaniu weryfikacji wizyjnej w przypadku przyłączania systemów alarmowych do systemu monitoringu.
Usługi wykorzystujące VSaaS są skierowane głównie do odbiorców z rynku masowego. Rozwiązanie jest przeznaczone dla obiektów, w których będą zamontowane maksymalnie cztery kamery. Szczególnie istotne są łatwość korzystania z systemu (dostęp przez stronę internetową) oraz możliwość obsługi wielu lokalizacji w jednym oknie. W związku z taką charakterystyką klientów inny będzie również model sprzedaży, a opisane poniżej rozwiązania będą oferowane w sklepach internetowych oraz sklepach z elektroniką, czyli miejscach, w których użytkownik końcowy może sam dokonać zakupu.
Kamery IP – OneClick Connection
Model sprzedaży ukierunkowany na klienta masowego wymusza również inne podejście do montażu i uruchomienia kamer. W przypadku usług VSaaS najlepiej sprawdzają się kamery przygotowane do samodzielnego uruchomienia. Kamery te często są wstępnie skonfigurowane i łączą się z dedykowanym serwerem; użytkownik końcowy ma tylko ustawić je we właściwym miejscu, podłączyć zasilanie oraz zapewnić dostęp do Internetu. Połączenie z Internetem można wykonać przewodowo lub przez wbudowany moduł WiFi. Instalacja jest tak prosta, że często kamery te określa się mianem One Click Connection.
![rys1](/sites/default/files/images/stories/artykuly/2012/2012_01/juwentus/rys_1.jpg)
Rys. 1. Przykład idei VsaaS
Wiele osób zada sobie pytanie, czy kamery przeznaczone do samodzielnego montażu to jeszcze ochrona. Jednak po bliższym zapoznaniu się z tematem większość wątpliwości znika. Tego typu kamery są produkowane przez największych dostawców rozwiązań IP w branży zabezpieczeń, takich jak: Axis, Panasonic, Sony. Dostępne są również u innych producentów, coraz lepiej rozpoznawalnych, jak: Vivotec, Brickcom, Acti, D-link i wielu innych.
Kamery te bardzo często są wyposażone we wbudowaną pamięć flash (do 32 GB), zintegrowaną czujkę ruchu, promiennik światła, mikrofon i głośnik oraz możliwość uruchomienia algorytmu analityki w kamerze, tak aby ograniczyć liczbę transmisji zdalnych powiadomień o zdarzeniach.
Klienci, którzy niedawno zainwestowali w kamery analogowe, nie muszą zmieniać całego systemu. Specjalnie dla nich pojawiły się kodery IP, które zamieniają analogowy sygnał wizyjny na postać cyfrową i pozwalają na komunikację wykorzystującą ten protokół.
Hosting wizyjny
Najważniejszym elementem usługi VSaaS jest platforma informatyczna, która pozwala na archiwizację zdarzeń z wielu tysięcy kamer jednocześnie, umożliwia zdalny dostęp do obrazu w trybie online oraz zdalne przeglądanie archiwum zdarzeń przez dziesiątki tysięcy klientów.
Wiąże się to z przygotowaniem serwerowni, która z jednej strony ma odpowiednio dobraną pojemność dysków przeznaczonych do archiwizacji danych, a z drugiej strony jest wyposażona w przyłącze teleinformatyczne o przepustowości pozwalającej na rejestrację zdarzeń wizyjnych z podłączonych kamer, obserwację w trybie online obrazów z kamer oraz przeglądanie archiwum.
![fot2](/sites/default/files/images/stories/artykuly/2012/2012_01/juwentus/fot_2a.jpg)
![fot3](/sites/default/files/images/stories/artykuly/2012/2012_01/juwentus/fot_2b.jpg)
Fot. 2. Przykład aplikacji VSaaS (fot. Cameramanager)
Przy tworzeniu takiej serwerowni trzeba wziąć pod uwagę następujące kwestie: ciągłość działania (niezbędna jest rezerwowa serwerownia i kilku dostawców usług internetowych), bezpieczeństwo dostępu do danych znajdujących się na serwerze, odporność na dużą liczbę wywołań strony internetowej oraz skalowalność systemu (przygotowanie się na wzrost zapotrzebowania na pasmo sieciowe i przestrzeń dyskową wraz ze wzrostem liczby klientów).
Właśnie do tego celu idealnie nadają się profesjonalne centra danych, które wynajmują (hostują) serwery, przestrzeń dyskową, pasmo oraz zajmują się obsługą i wsparciem technicznym infrastruktury. W przypadku dużych centrów danych, które pracują w tzw. „Chmurze”, dostępnych jest wiele rozproszonych po świecie serwerowni. W tak niezawodną i skalowalną infrastrukturę nie jest w stanie zainwestować żadna firma – z tego względu popularny stał się też hosting.
![rys2](/sites/default/files/images/stories/artykuly/2012/2012_01/juwentus/rys_2.jpg)
Rys. 2. Przykład idei hostingu wizyjnego
Usługi dodane
![fot 3](/sites/default/files/images/stories/artykuly/2012/2012_01/juwentus/fot_3.jpg)
Fot. 3. Zdjęcie przykładowej kamery z opcją prywatności (fot. Panasonic)
Klienci, którzy zakupią kamerę i usługę VSaaS, uzyskują dostęp do narzędzi znajdujących się na serwerze u dostawcy usługi. Mogą administrować danymi kontaktowymi, zdalnie konfigurować opcje kamery oraz obserwować obraz z kamery online.
Klienci bardziej wymagający mogą wykupić dodatkowe licencje pozwalające na zdalną rejestrację zdarzeń na serwerze dostawcy usługi, na tworzenie harmonogramów czuwania systemu oraz na konfigurowanie powiadomień e-mailem lub MMS-em dotyczących zdarzeń wizyjnych.
Nowością wśród tego typu usług są funkcje analizy obrazu, takie jak licznik klientów, wirtualny płot itp. Funkcje analizy obrazu są konfigurowane w różny sposób w zależności od rodzaju chronionego obiektu (magazyn, punkt kasowy, ogrodzenie domu itp.).
Ogniwem łączącym usługi VSaaS ze zwykłym systemem monitorowania są reakcje grup interwencyjnych agencji ochrony. W takim przypadku oprogramowanie VSaaS jest integrowane poprzez dedykowany interfejs z programem stacji monitorowania, aby w przypadku alarmu wyświetlać obraz z kamery, która wygenerowała alarm. W przypadku kamer IP wykorzystywane są dwa strumienie wizji: pierwszy transmituje aktualny obraz sytuacji w obiekcie, a drugi pozwala stwierdzić, w jakiej sytuacji wywołany był alarm (tzw. prealarm).
Prywatność
Klient, który zdecyduje się na usługi interwencyjne agencji ochrony, musi udostępnić obraz z kamer stacji monitorowania. W takiej sytuacji rodzi się wiele pytań dotyczących prywatności chronionych osób. Część kamer jest wyposażonych w przycisk prywatności (tzw. Madonna button), który powoduje, że na żądanie klienta kamera jest odłączana. Oczywiście można tak skonfigurować kamerę, aby w momencie załączania systemu w dozór obraz z kamer stawał się dostępny dla stacji monitorowania, a w momencie gdy system jest wyłączony, takiego dostępu nie było.
Mobilność
Korzystanie z monitoringu wizyjnego online na bazie kamer IP pozwala na dużą swobodę dostępu do kamer zainstalowanych w chronionych obiektach. Obraz z kamer można obserwować lokalnie na komputerze lub zdalnie przez Internet. W takim przypadku dostępne są dwa rozwiązania: komputery osobiste oraz urządzenia przenośne.
Mobilność rozwiązania jest szczególnie istotna, gdy klient nadzoruje kilka lub kilkanaście obiektów w różnych lokalizacjach i chciałby sprawdzić, czy np. pracownicy punktualnie otworzyli jego sklepy. Wtedy może zdalnie połączyć się z systemem i uzyskać dostęp do różnych kamer. Najistotniejsze jest to, że osoba nadzorująca system nie jest przywiązana do jednego miejsca – może się połączyć z podlegającymi jej kamerami nawet podczas kontroli dowolnego obiektu (oczywiście pod warunkiem, że jest w zasięgu sieci 3G lub WiFi).
Podsumowanie
Usługa VSaaS może wydawać się mało profesjonalna, gdyż przy pierwszym kontakcie ma się wrażenie, że zastosowane kamery wyglądają jak kamery internetowe, a korzystanie z wynajętych serwerów może podważać wyuczone zasady bezpieczeństwa. Jednakże po bliższym zapoznaniu się z rozwiązaniami okazuje się, że kamery są w pełni profesjonalne, a zdarzenia wizyjne przechowywane w tych samych centrach danych, w których obsługiwane są dane finansowe wielu strategicznych instytucji.
Dużą zaletą rozwiązań VSaaS są nowe funkcje pozwalające na zdalną archiwizację zdarzeń wizyjnych (co jest szczególnie przydatne w momencie kradzieży). Istotne są funkcje analizy obrazu, które mogą być uruchamiane na serwerze lub w kamerze (aby ograniczyć ilość transmisji). Ważne są opcje związane z generowaniem alarmów, gdyż mamy tu do czynienia z alarmami aktywowanymi za pomocą dźwięków (np. nadzór nad niemowlętami i małymi dziećmi), przez wizyjne detektory ruchu, a także wbudowane bądź przyłączone czujki.
Najbliższe lata pokażą, czy usługa się przyjmie w Polsce, ale ze względu na wzrastającą liczbę usługodawców uważam za wysoce prawdopodobne, że zdominuje ona rynek masowy. Dodatkowo kryzys i związane z nim ograniczenia nakładów na ochronę mogą powodować, że część klientów będzie wybierała rozwiązanie VSaaS ze względów ekonomicznych.
Daniel Kamiński
OCHRONA JUWENTUS
Zabezpieczenia 1/2012