Pobierz
najnowszy numer

Newsletter

Zapisz się do naszego Newslettera, aby otrzymywać informacje o nowościach z branży!

Jesteś tutaj

Sztuka zabezpieczania dzieł sztuki

Printer Friendly and PDF

Istnieje wiele sposobów kradzieży bezcennych dzieł sztuki. Kradnie się je z fałszywie pojmowanej miłości do sztuki lub z chęci zysku. Proceder ten stał się biznesem o skali globalnej. Szacuje się, że przynosi on rocznie od dwóch do siedmiu miliardów dolarów zysku i plasuje się zaraz za handlem narkotykami i bronią.

Obecnie odnajdywanych jest maksymalnie 10 procent zrabowanych cennych artefaktów czy kosztowności o bardzo dużej wartości artystycznej. Łatwość rabunku dzieł sztuki bardzo często wynika ze złych zabezpieczeń muzeów i galerii. Do dziś nie odnaleziono obrazu Vincenta van Gogha Maki (system alarmowy nie został włączony w dozór, nie działało 36 z 43 kamer, płótno wycięto z ram), słynnego obrazu Edvarda Muncha Krzyk (złodzieje pozostawili kartkę z napisem „dziękujemy za słabą ochronę”) czy skradzionego z polskiej galerii sztuki dzieła Claude’a Moneta Plaża w Pourville (obraz wycinano z ramy kawałek po kawałku; po kilku godzinach wyjęto go i zastąpiono kopią; nie było systemu alarmowego i wizyjnego systemu dozorowego). W historii nie brakowało złodziei, którzy kradli tylko po to, aby uświadomić właścicielom, jak fatalny jest poziom ochrony zbiorów. W 2003 roku z Whitworth Art Gallery w Manchesterze zginęły trzy dzieła autorstwa Vincenta van Gogha, Pabla Picassa i Paula Gauguina, warte co najmniej cztery miliony funtów. Obrazy zostały odnalezione trzy dni później, zaledwie 200 metrów od miejsca popełnienia przestępstwa, z krótką notatką, z której wynikało, że intencją nie była kradzież, tylko uświadomienie wadliwej ochrony („We didn't intend to steal these paintings, just to highlight the woeful security”)*.

Rys. 1. Sposób montażu detektora FLA-07b

 

Skutecznym sposobem zabezpieczenia dzieł sztuki jest zastosowanie bezprzewodowych detektorów przymocowywanych bezinwazyjnie do ram obrazów lub do innych eksponatów. Obecnie stosuje się różne rodzaje detektorów, jednak tylko te najskuteczniejsze posiadają trójosiowy akcelerometr oraz żyroskop. Takie rozwiązanie daje pewność, że przedmiot będzie zabezpieczony przed naruszeniem, przeniesieniem, uszkodzeniem, a nawet dotknięciem przez osoby zwiedzające czy wykonujące prace konserwacyjne. Zastosowanie urządzeń bezprzewodowych umożliwia swobodną aranżację wystawy. Można wykorzystywać je w systemach zabezpieczeń technicznych tylko pod warunkiem, że komunikacja jest szyfrowana. Tylko dzięki temu można mieć stuprocentową pewność, że sygnał nie zostanie podsłuchany, a detektor podmieniony.

Do ochrony eksponatów w muzeach, galeriach i obiektach zabytkowych może służyć system Anarya Alarm Gallery dystrybuowany przez RCS Engineering. Zastosowano w nim aktywne detektory bezprzewodowe ze zintegrowanymi czujnikami wstrząsów. Gdy urządzenia są aktywne, jakakolwiek zmiana położenia lub wstrząs eksponatu wywoła alarm. Każde zdarzenie zostaje zarejestrowane w centrali alarmowej. Istnieje możliwość odpowiedniego ustawienia kamery zamontowanej w pobliżu, a także zobrazowania zdarzenia na monitorze personelu zajmującego się ochroną.

Rys. 2. Architektura systemu Anarya Alarm Gallery

 

Anarya Alarm Gallery składa się z jednostki centralnej FLU, jednostek monitorujących FLM oraz detektorów FLA-07b. Centrala FLU oraz moduł FLM komunikują się ze sobą za pośrednictwem sieci TCP/IP. FLM jest modułem bezprzewodowym, który zbiera sygnały z detektorów FLA-07b zamontowanych bezpośrednio na eksponatach. Każde przekroczenie ustalonego poziomu zagrożenia jest natychmiast wykrywane, a informacja o nim jest przekazywana jednostce nadrzędnej. Jeśli jest to wymagane, możliwe jest skonfigurowanie systemu tak, żeby sygnalizował zagrożenie już w momencie dotknięcia płótna obrazu. Detektory komunikują się z jednostką monitorującą FLM bezprzewodowo, na częstotliwości 868 MHz. Standardowa odległość pomiędzy elementami to 40 metrów. Korzystając z odpowiednich anten, można podnieść poziom sygnału i zwiększyć zasięg nawet do 80 metrów. Obudowy detektorów FLA-07b mogą zostać dopasowane do eksponatów, które mają być chronione za pomocą tych detektorów. System jest zarządzany z poziomu oprogramowania serwerowego zbierającego wszystkie informacje z jednostki głównej. Anarya Alarm Gallery umożliwia komunikację z kamerami obrotowymi poprzez wysłanie odpowiedniej komendy w celu ich odpowiedniego ustawienia po wykryciu zagrożenia. Częstym rozwiązaniem jest integracja z systemami nadrzędnymi, które agregują i wizualizują wszystkie sygnały mające związek z zabezpieczeniem, tworząc jedną platformę bezpieczeństwa obiektu.

System Anarya Alarm Gallery jest wykorzystywany także do zabezpieczania krat okiennych. Zamiast FLA-07b można wykorzystać detektor Varya Perimeter służący do ochrony obwodowej. Urządzenie to jest wyposażone w trójosiowy akcelerometr oraz żyroskop. Nawet najmniejszy ruch, wstrząs, wibracje lub zmiana kąta nachylenia krat niezwłocznie wywołuje alarm.

Proponowany system ma bardzo elastyczną strukturę, dzięki czemu można go stosować w najbardziej wymagających instalacjach.
Anarya Alarm Gallery zyskała uznanie wśród projektantów, konserwatorów zabytków, integratorów i inwestorów. Funkconuje w wielu obiektach w Polsce, w których znajdują się dzieła sztuki.

Marek Majchrzak
RCS Engineering

* D. Ward, Whitworth’s stolen masterpieces endure a rainy night in the Loovre, w: „The Guardian”, 29 kwietnia 2003 r., https://www.theguardian.com/uk/2003/apr/29/arts.education, dostęp: 7 kwietnia 2019 r.

 

Zabezpieczenia 3/2020

Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów bez zgody redakcji zabronione / Zasady użytkowania strony