Pobierz
najnowszy numer

Newsletter

Zapisz się do naszego Newslettera, aby otrzymywać informacje o nowościach z branży!

Jesteś tutaj

Właściwa integracja systemów budynkowych

Printer Friendly and PDF

W fachowej (branżowej) literaturze, a zwłaszcza w Internecie, można znaleźć ogromną ilość informacji na temat integracji systemów budynkowych. Integrację systemów opisują, oferują i zachwalają przede wszystkim producenci systemów automatyki budynkowej, producenci oprogramowania przeznaczonego do integracji, a także sprzedawcy takich rozwiązań.

W Polsce wspomnianą integrację zapoczątkowały w drugiej połowie lat 90. ubiegłego wieku trzy firmy: Johnson Controls, Honeywell i Siemens. Dysponując szerokim asortymentem własnych produktów (systemów automatyki budynkowej i bezpieczeństwa), firmy te zaoferowały swoim klientom systemy zintegrowane z wykorzystaniem własnego oprogramowania.

Gdy mówimy o integracji budynkowych systemów bezpieczeństwa, najczęściej myślimy o integracji systemu telewizji dozorowej z systemem kontroli dostępu oraz systemem sygnalizacji włamania i napadu. Ta integracja polega najczęściej na przełączaniu na monitor główny obrazu z kamery, która jest najbliżej miejsca danego zdarzenia (np. nieuprawnionego otwarcia drzwi czy uruchomienia przycisku alarmowego), co ma umożliwić ochronie uzyskanie większej ilości informacji o tym zdarzeniu lub jego sprawcy.

Jak jest realizowana i co daje personelowi w budynku i wezwanej straży pożarnej integracja systemu SAP i DSO z innymi działającymi albo przerywającymi działanie podczas alarmu pożarowego systemami, takimi jak system wentylacji czy kontroli dostępu? W niektórych materiałach pojawiają się informacje, jakoby dzięki integracji systemów przeciwpożarowych można było podjąć w trakcie alarmu pożarowego decyzję i wykonać związane z nią czynności w celu dostosowania działania systemów przeciwpożarowych do sytuacji w budynku, której nie przewiduje tzw. scenariusz pożaru. Czy na pewno? Niech za przykład posłuży jeden z istniejących budynków wysokich, bogato wyposażony w automatykę budynkową jednej z czołowych firm oraz w systemy bezpieczeństwa (telewizję dozorową, system kontroli dostępu) i systemy przeciwpożarowe (SAP, DSO, a także instalację tryskaczową). Wszystkie systemy budynkowe są ze sobą zintegrowane (za pomocą znajdującego się w pomieszczeniu ochrony komputera systemu integracji). Do personelu zajmującego się ochroną należy strażak dyżurny, którego głównym zadaniem jest reagowanie na alarmy pożarowe (weryfikacja przyczyny alarmu i adekwatne do danej sytuacji działania, w tym skasowanie fałszywego alarmu, uruchomienie alarmu II stopnia w przypadku pożaru i inne czynności – zależne od miejsca i skali zdarzenia).

Jeżeli np. na kondygnacji +6 zasygnalizowano alarm pożarowy I stopnia, centrala SAP włącza lampkę „Pożar”, na jej wyświetlaczu można zobaczyć, jaka jest lokalizacja i źródło alarmu, drukarka centrali drukuje komunikaty z wyświetlacza, na monitorze systemu integracji pojawia się rzut kondygnacji z zaznaczonym urządzeniem zgłaszającym alarm (czujką), a drukarka systemu integracji drukuje komunikaty wyświetlane na monitorze (pomijam tu alarmy II stopnia, ponieważ te uruchamiają wszystkie funkcje przewidziane w scenariuszu pożarowym dla miejsca powstania alarmu). Strażak dyżurny odczytuje informacje z wyświetlacza centrali lub z wydruku, sprawdza na monitorze lokalizację alarmu, zabiera wydruk rzutu kondygnacji, naciska przycisk „Potwierdzenie” na centrali SAP i udaje się na kondygnację +6 w celu weryfikacji alarmu (może tam dojechać windą pożarową, która czeka na niego na parterze budynku). System integrujący systemy budynkowe może wyświetlić na monitorze obraz z kamery zlokalizowanej najbliżej źródła alarmu, co pomoże ochronie w działaniu. Pracownik ochrony pełniący dyżur w pomieszczeniu służącym do monitorowania może przekazać strażakowi informację o tym, czy na monitorze widać dym lub płomienie. Jeżeli po przybyciu na kondygnację +6 strażak stwierdzi, że jest to pożar, ma nacisnąć przycisk pożarowy i wrócić do pomieszczenia ochrony, aby oczekiwać na przyjazd jednostek Państwowej Straży Pożarnej. Centrala SAP realizuje funkcje przewidziane w scenariuszu pożarowym. Trwa ewakuacja określonych kondygnacji budynku.

Jaka jest w tym momencie rola systemu integrującego systemy budynkowe (oprócz wyświetlenia na monitorze obrazu z kamery)? Żadna! Wszystkie funkcje sterujące – odblokowanie drzwi na drodze ewakuacyjnej, włączenie nadawania przez DSO ewakuacyjnych i ostrzegawczych komunikatów, wyłączenie wentylacji bytowej i włączenie wentylacji pożarowej (wentylatorów, klap itp.), sprowadzenie wszystkich wind na poziom parteru i zamknięcie bram pożarowych w garażu – są realizowane przez centralę SAP. Centrala ta steruje systemami (centralami systemów) i urządzeniami poprzez wyznaczone wyjścia sterujące z samej centrali (najczęściej dotyczy to systemu DSO) oraz moduły sterujące zainstalowane w pętlach dozorowych (w pobliżu sterowanych systemów lub urządzeń). Ponadto centrala SAP nadzoruje realizację sterowania i ewentualnie zgłasza awarię, jeśli jakieś urządzenie nie zadziałało poprawnie. Takie rozwiązanie (sterowania przez centralę SAP poprzez wyznaczone wyjście sterujące lub moduł do każdego urządzenia, w tym do pojedynczych drzwi objętych kontrolą dostępu czy każdej klapy pożarowej) nie tylko jest bardziej niezawodne w przypadku pożaru, ale także umożliwia łatwiejsze testy poprawności działania poszczególnych urządzeń podczas przeglądów i konserwacji. 

Szybkie podejmowanie decyzji i wykonywanie odpowiednich działań (czyli włączanie lub wyłączanie urządzeń) nie może być skutecznie wykonane przez systemy integracji, promowane przez producentów sprzętu i oprogramowania, a także sprzedawców systemów budynkowych. Ani obsługa budynku, ani tym bardziej funkcjonariusze PSP nie znają na tyle systemów budynkowych, aby – na podstawie informacji wyświetlanych na monitorze systemu integracji budynkowej (nie wiadomo, jakich informacji) – bezpiecznie włączyć albo wyłączyć konkretne urządzenie lub system, zwłaszcza jeśli dane urządzenie uległo awarii, co sygnalizuje centrala SAP. Nawet w przypadku rozszerzenia zakresu ewakuacji osób przebywających w budynku na podstawie decyzji zarządcy obiektu lub kierującego działaniami ratowniczymi (w przykładowym budynku ewakuowana jest kondygnacja +6, garaż podziemny i najwyższa, techniczna kondygnacja) wykorzystuje się panel operatora systemu DSO, co na pewno zajmuje mniej czasu i jest bardziej niezawodne niż wyszukiwanie i klikanie odpowiednich ikon na monitorze systemu integracji. 

Reasumując, najbardziej niezawodna i optymalna „integracja” systemów przeciwpożarowych budynku powinna polegać na połączeniu kablowym (najczęściej kablem pożarowym) wyjść sterujących oraz pętlowych modułów sterujących centrali/systemu SAP z właściwymi (pożarowymi) wejściami urządzeń wykonujących określone czynności (start/stop lub włącz/wyłącz) podczas alarmu pożarowego. Najkorzystniej jest, gdy jedno wyjście sterujące centrali SAP lub jeden sterujący moduł pętlowy steruje pojedynczym urządzeniem (jednymi drzwiami objętymi kontrolą dostępu, jedną klapą pożarową itp.), a nie grupą urządzeń (kilkorgiem drzwi objętych kontrolą dostępu na kondygnacji), a tym bardziej centralą systemu kontroli dostępu, kilkoma klapami pożarowymi, np. przez odłączenie zasilania grupy klap, itp.). Wszelkie inne systemy i urządzenia budynkowe mogą być ze sobą zintegrowane w dowolny sposób.

Jan Dziedzic

 

Zabezpieczenia 4/2019

Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów bez zgody redakcji zabronione / Zasady użytkowania strony